Jan Willem Buitenweg: 'Ze schreeuwden: “Moordenaars, moordenaars! Ga er niet heen!”'

Jan Willem Buitenweg: ‘In maart 1946 kwam het bevel van de overheid dat ik naar de keuring moest. Ik ben in april gekeurd en op 2 mei ben ik opgekomen in de Johan van den Kornputkazerne in Steenwijk. We kregen een infanterie opleiding. Ik ben opgeleid tot mortierschutter. We hadden een 2 inch mortier, van die kachelpijpjes. Ik kon er wel mee overweg. Als je ermee schiet en er valt een granaat uit, ben je er natuurlijk wel geweest. Ik ben ingedeeld bij 3-9 RI. Daarbij zaten dienstplichtigen uit het hele land: Friesland, Drenthe, Genemuiden, Zwartsluis, Enschede, Almelo, Wierden. Hier uit Wierden zaten er drie man bij, zelfs nog een buurjongen van mij.

In Steenwijk heb ik dienst doorgebracht tot midden september. Toen kregen we inschepingsverlof. We moesten naar Indië toe. Dat wisten we al een hele poos, maar wij zeiden tegen elkaar: “Daar komen we toch niet!” Ik kende Indië nauwelijks. Ja vroeger had je weleens gehoord: Indië is van ons. Verder wist je niets. We hadden net oorlog gehad. Er werd meer over de oorlog gepraat dan over Indië. Wat daar te doen was wisten wij niet. Toen kwam er een Indische leraar die ons een beetje de Maleis taal leerde. Er zaten er wel bij die zeiden: “In Indië komen we toch niet! Dat leren we niet.” Satu, dua, tiga, empat. Dat is 1, 2, 3, 4. Terimah kasi, dankuwel. Zulke woorden onthield je nog weleens een keer, maar verder niet.

Eind september moesten we terug naar de kazerne en 3 oktober gingen we met de trein vanaf Steenwijk naar Amsterdam. Zodra we bij de haven kwamen, stonden er massa’s mensen die ons toeschreeuwden: “Moordenaars, moordenaars! Ga er niet heen!” Ik vermoed dat het communisten waren, maar dat weet ik niet zeker meer. Ze schreeuwden: “Moordenaars, moordenaars!” Wij deden er niets op uit. Dat kon natuurlijk ook niet. Zo zijn we ingescheept op 3 oktober 1946. Ons werd voorgehouden dat we naar Indië toegingen om orde op zaken te stellen, maar niet dat er 6.200 van onze mensen doodgeschoten zouden worden.'