Jan van Dijk: 'Wij zijn de laatsten der laatsten'

‘Wij zijn de laatsten der laatsten. Van het Twents bataljon is bijna iedereen dood. Vroeger als ik door Twente fietste kon ik in bij ieder dorp wel bij iemand van 5-5 RI op de koffie. We hadden veel aanspraak aan elkaar. De laatste jaren heb ik vrijwel alle kerken en crematoria in de regio wel bezocht om afscheid te nemen van één van de jongens. Reünies hebben we niet meer. Enkele dochters van veteranen vormen nog het bestuur van de vereniging 5-5 RI. We hebben hen gevraagd om nog 15 jaar lang kransen te leggen ter nagedachtenis aan de gesneuvelden. Tegen die tijd is er niemand meer in leven.

Mijn beide broers die in Indië hebben gezeten, zijn er ook al niet meer. Mijn oudste broer Bart zat als oorlogsvrijwilliger bij 1-11 RI, het Overijsselse bataljon. Hij is gewond uit Indië weergekomen. Bij een patrouille is hij geraakt door een dumdum kogel. Hij had een gat zo groot als een vuist in zijn rug zitten. Zijn kameraden hadden hem al zowat opgegeven, maar de luitenant had gezegd: “We laten Bartje hier niet achter!” Op een deur hebben ze hem meegenomen en naar het hospitaal gebracht. Daar is hij toch weer bovenop gekomen, maar hij bleef last houden doordat de zenuwen bij zijn ruggenmerg waren beschadigd. Ook heeft hij nooit kinderen kunnen krijgen door zijn verwondingen.

Mijn andere broer Theo zat bij de eerste lichting dienstplichtigen van de 7 December Divisie. Hij reed op een hospitaalwagen, om gewonden en zieken te vervoeren. Hij heeft malaria tropica opgelopen in Indië, de ernstigste vorm van malaria waarbij je hevige aanvallen krijgt. Terug in Nederland heeft hij daarvoor ook nog in het ziekenhuis gelegen. Door de malaria kreeg hij het ook aan het hart. Hij is ook niet oud geworden. Als broers onderling spraken we wel over Indië, maar met de rest van de familie niet. Die begrepen er toch geen klap van. Nee, de burgers snapten geen donder van wat wij in Indië hadden meegemaakt. In het begin kreeg je zelfs te horen: “Dus jullie hebben daar lekker vakantie gevierd.”'